بدون شک مهمترین راه دستیابی به احکام و آموزه‌های دینی بعد از قرآن کریم، سنت پیامبر و ائمه است که در قالب هزاران حدیث در کتب متعدد روایی گزارش شده‌است. در این میان، هر دینشناس و حدیثپژوهی برای فهم صحیح روایات، دو مرحله را باید پشت سر گذارد: در مرحله نخست، به فراهمسازی مقتضیات و شرایط ایجابی فهم درست حدیث توجه نماید و در مرحله دوم، پس از شناسایی آفات و موانع فهم حدیث، در پی زدودن آنها برآید. با توجه به آسیب‌پذیر بودن احادیث، استفاده از این گنجینه پربها، به مقدماتی نیاز دارد که یکی از آنها شناسایی آسیبهاست تا حدیث‌پژوه نسبت به زدودن این آسیب و پیامدهای نامطلوب آن در حوزة فهم حدیث اقدام نماید. «نقل به معنا» یکی از این آفتهاست که این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی، بدان اختصاص یافته است. این نوشتار، پس از مقدمهای در طرح زمینه بحث و ذکر پیشینة آن، جایز بودن و جایز نبودن نقل به معنا از دیدگاه روایات و اندیشوران اسلامی به طور مستدل پرداخته و در ادامه درباره‌ی عوامل و پیامدهای نقل به معنا بحث کرده و در پایان نیز ضمن بیان نمونههایی از تأثیرات نامطلوب این پدیده، راه علاج آن را ذکر کرده است.
کلیدواژه‌ها: فقه الحدیث، آسیبشناسی فهم روایات، نقل به معنا.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله