این نشریه عضو کمیته بین المللی اخلاق در انتشار (COPE) و متعهد به رعایت اصول آن است.
منشور اخلاق نشریه علمی علوم قرآن و حدیث، بر مبنای رهنمودهای ارائه شده توسط کمیته اخلاق انتشار طراحی شده است و از کلیه شرکتکنندگان انتظار میرود به اصول اخلاقی مذکور پایبند باشند. بدیهی است هرگونه سرقت علمی یا سایر رفتارهای غیر اخلاقی منجر به حذف مقاله از فرآیند داوری خواهد شد. این منشور جهت تعیین وظایف و تعهدات نویسندگان، سردبیر، اعضای هیأت تحریریه و داوران تنظیم شده است:
سردبیر و هیأت تحریریه
پذیرش مقالات: سردبیر نشریه مسئول اتخاذ تصمیم جهت پذیرش یا رد مقالات ارسالی میباشد. سردبیر با کمک هیأت تحریریه و با در نظر گرفتن مسائل مربوط به حق کپیبرداری، سرقت علمی و غیره. همچنین صلاحدید داوران و ویراستاران اقدام به پذیرش مقاله مینماید.
عدالت: سردبیران وظیفه قضاوت در مورد مقالات را صرفاً از لحاظ شایستگی علمی برعهده دارد و باید بدون طرفداری یا کینه توزی شخصی یا در نظر گرفتن ملیت، جنسیت، مذهب و مسائل قومی، نژادی و سیاسی عمل نماید.
محرمانه بودن: سردبیر و هیأت تحریریه نباید اطلاعات مربوط به مقاله را در مراحل داوری و ارزیابی برای کسی غیر از داوران، نویسندگان و ویراستاران افشا کنند.
عدم افشا و استفاده شخصی: آن بخش از مطالب مقالات ارسالی که منتشر نشدهاند نباید در پژوهش شخصی سردبیر و یا هیأت تحریریه، بدون کسب رضایت مکتوب نویسنده، استفاده شوند. اطلاعات و یا ایده های محرمانه که از طریق ارزیابی مقالات کسب شدهاند باید بهطور محرمانه حفظ شوند و در جهت منافع شخصی استفاده نشوند.
داوران
پذیرش مقالات: داوران به سردبیر و اعضای هیأت تحریریه در اتخاذ تصمیم برای پذیرش و یا رد مقاله کمک نموده و از طریق ارسال اصلاحیه به نویسندگان در ارتقاء مقاله آنها سهیم میباشند.
حق امتناع و عدم پذیرش: امتناع و رد درخواست ارزیابی یک مقاله بر حسب زمان و یا موقعیت ضروری و لازم است. داوری که احساس عدم صلاحیت کافی برای قضاوت در مورد مقاله پژوهشی میکند، باید از ارزیابی مقاله امتناع کند.
محرمانه بودن: داوران باید به محرمانه بودن فرآیند ارزیابی احترام بگذارند و نباید اطلاعات مربوط به مقاله را بدون اجازه مکتوب نویسنده در اختیار شخصی غیر از سردبیر بگذارند.
عدم سوگیری: داوران باید مقالات را بهطور عینی، بیطرف و عادلانه ارزیابی کنند. داوران باید از سوگیریهای شخصی در توصیهها و قضاوتهای خود اجتناب کنند.
منابع: داوران موظفند منابعی را که نویسنده به آنها ارجاع داده شناسایی و بررسی نمایند. هرگونه نتیجهگیری یا بحثی که پیش از این مطرح شده باشد باید همراه با منبع ذکر شود. همچنین داوران موظفند در صورت مشاهده هر گونه شباهت یا هم پوشانی بین اثر ارسالی و مقالهای دیگر مراتب را به سردبیر اطلاع دهند.
تضاد منافع: داوران نباید از اطلاعات یا ایدههایی که طی فرآیند ارزیابی بهدست آوردهاند در جهت منافع شخصی استفاده نمایند. همچنین داوران باید از ارزیابی مقالاتی که از دید آنها مشمول تضاد منافع اعم از منافع مشترک مالی، سازمانی، شخصی و یا هرگونه ارتباط یا پیوندهای دیگر با شرکتها، نهادها یا افراد مرتبط با مقالات است، امتناع کنند.
نویسندگان
گزارش یافتهها: نویسنده مسئول مکاتبه، مسئول نهایی محتوای کل مقاله ارسالی میباشد. نویسندگان متعهد هستند یافتههای خود را بهطور کامل گزارش کنند و در ارائه یافتهها و تفسیر آنها دقت ویژه داشته باشند. مقاله باید حاوی جزئیات و منابع کافی باشد بهنحوی که امکان دسترسی سایر پژوهشگران به مجموعه دادههای یکسان جهت تکرار پژوهش وجود داشته باشد.
سرقت علمی: نویسنده مسئول مکاتبه مقاله باید از این که تمامی مطالب ذکر شده حاصل پژوهش وی و همکاران ایشان که اسامی آنها مندرج در مقاله است، اطمینان حاصل نموده و منشأ و اصالت هر یک از مجموعه دادهها بهکار گرفته شده را مشخص کند.
اصالت: مقاله باید کاری جدید و اصیل باشد. نویسنده نمیتواند مقالهای را که کل یا بخشی از آن در جای دیگری تحت بررسی است و یا قبلاً به نشریه دیگری ارسال شده به نشریه علمی علوم قرآن و حدیث بفرستد.
تشکر و قدردانی: نویسندگان باید به مراکز یا افرادی که در شکلگیری پژوهش آن تأثیرگذار بودهاند اشاره نموده و قدردانی نمایند.
تألیف اثر: همه نویسندگان مندرج در مقاله باید در کار پژوهش مساعدت و همکاری جدی داشته و در مقابل نتایج پاسخگو باشند. اعتبار و امتیاز نویسندگی یا تألیف باید به نسبت مساعدتهای بخشهای مختلف تسهیم شود. نویسندگان باید مسئولیت و اعتبار کار را تقبل کنند. نویسنده مسئول مکاتبه که مقاله را به نشریه ارسال مینماید باید یک نسخه یا پیش نویس مقاله را به همه نویسندگان مشترک و همکار ارسال و رضایت آنها را جهت ارسال مقاله به نشریه و انتشار آن کسب کنند.
تضاد منافع: نویسندگان موظفند هر گونه تضاد منافعی را که بر نتیجه پژوهش آن و یا تفسیر یافتهها تأثیرگذار بوده است مطرح نمایند.
بازبینی مقاله: اگر نویسندهای متوجه اشتباه یا بی دقتی مهمی در اثر خود شود، موظف است مراتب را به سرعت به سردبیر نشریه علمی علوم قرآن و حدیث اطلاع داده و در فرآیند بازبینی و اصلاح مقاله همکاری نماید.
سیاست دانشگاه فردوسی مشهد در استفاده از هوش مصنوعی و مدل(های) زبانی بزرگ
بر پایۀ دیدگاه کمیتۀ اخلاق انتشار (COPE)، نویسندگان در تمام آثارو اعم از مقاله های علمی، این امکان را دارند تا از ابزارهای هوش مصنوعی و مدل(های) زبانی بزرگ برای تهیۀ پیشنویس نسخۀ نویسنده «در بخش مواد و روشها (و یا بخش مشابه)»، استفاده کنند. نویسندگان تنها در صورتی این امکان را خواهند داشت که با رعایت شفافیت، مسئولیت کامل اثر خود را بپذیرند و نسبت به محتوای مقاله پاسخگو باشند. ابزارهای هوش مصنوعی صلاحیت قرارگرفتن در میان نام نویسندگان را ندارد. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، در موضوعات مربوط به نویسندگی، سرقت ادبی، شفافیت و مسئولیتپذیری کاملاً به معیارهای دیرینۀ دانشگاهی متعهد است؛ بنابراین نویسندگان ملزم به مستندسازی و بیان دقیق شیوۀ استفادۀ خود از هوش مصنوعی و مدل(های) زبانی بزرگ هستند.
سیاست نشریه علوم قرآن وحدیث در مواجهه با سرقت علمی
سرقت علمی و مصادره مطالب و دستاوردهای علمی، پژوهشی دیگران به نفع خود و نقل قول مستقیم یا غیرمستقیم بخشهای اساسی مقاله و تحقیق دیگران بدون ذکر منبع، رفتار غیرحرفهای، غیراخلاقی و شدیداً نکوهیده است و مشمول برخورد تنبیهی خواهد شد.
نویسندگان مقالات ارسالی بایستی اطمینان حاصل کنند که نسخه ارسالی، اثری بدیع و به دور از شائبه سرقت علمی است. در این راستا و برای حصول اطمینان توصیه میشود نویسندگان محترم با استفاده از یکی ابزارهای همانندجویی، میزان تشابه مطالب مقاله ارسالی با دیگر منابع نشریافته را سنجیده و از نبود همپوشانی بیش ازحد اطمینان یابند.
اگر در مراحل بررسی اولیه یا داوری، رفتاری غیراخلاقی توسط سردبیر، هیات تحریریه و یا تیم داوران حرفهای نشریه، مشاهده شود، مقاله -پس از ملاحظه توضیحات نویسنده مسئول و تشخیص ناموجه بودن آن- بیدرنگ مردود اعلام میشود و متناسب با سطح تخلف صورتگرفته دست کم نویسنده/ نویسندگان کتباً توبیخ شده و در موارد با حجم تخلف بالا، نام نویسنده/ نویسندگان در لیست سیاه نشریه قرار خواهد گرفت و امکان پذیرش مقالات دیگر در آینده، از وی سلب خواهدشد.
چنانچه سرقت علمی پس از انتشار مقاله احراز شود، موضوع توسط دبیران نشریه بررسی میشود و چنانچه میزان سرقت علمی قابل توجه و غیرقابل اغماض باشد، گذشته ازآن که مقاله از حالت انتشار خارج و بایگانی خواهد شد این تخلف در نخستین شماره بعدی به آگاهی خوانندگان خواهد رسید و افزون براین، مراتب به مؤسسه محل خدمت نویسنده/نویسندگان برای اخذ تصمیم مقتضی گزارش خواهد شد.