The Historical Approach of Mohammad Abed Jaberi in Understanding the Qur'an; Consequences and Implications

Document Type : Research Article

Authors

• Zahra Salami ¹
• Sayed Mohammad Ali Ayazi ²
• Mehrdad Abbasi ³

¹ Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran

² Science and Research Branch, Islamic Azad University

³ Islamic Azad University, Science and Research Branch - Tehran

10.22067/naqhs.v51i2.61566

Abstract

Mohammad Abed Jaberi is a contemporary follower of neo- Mu'tazila who stresses understanding Qur'an by presenting a novel interpretation of the Qur'an consistent with the requiremnts of today’s world besides adopting traditional methods. Drawing on new achievements and considering social contexts, he analyzes the text of Qur'an and seeks to link contemporary understanding of the Qur'an to historical attitude for figuring out the date of the Qur'an's revelation. In this study, Jaberi's perspective is explored from the standpoint of historicism to Quran along with a discussion of the age of revelation and the order of Quran revelation. By distinguishing the issue of Qur'anic historicism and the role of historicism in understanding Quranic verses, Jaberi strives to elucidate verses and appreciate the purposes of Qur'anic expression through the study of conditions and the order of revelation in order to identify the audience of these verses and understand the objectives of Quranic expression with an attempt to develop a methodology for a novel interpretation of the Qur'an consistent with his age’s conditions as well as today’s requirements.

Keywords

• Al-Jabri
• Quran understanding
• interpretation
• historicism
• context of descending age
• descending order

---

References

ایازی، محمد علی، «تاریخ‌مندی در نصوص دینی»، علوم حدیث، شماره 29، 1382.

جابری، محمد عابد، «قرآن، قرآن است»، ترجمة علی آقایی، خردنامة همشهری، شـمارة 17‌، مـرداد 1386‌.

جابری، محمد عابد، فـهم القـرآن الحـکیم: التفسیر الواضح حسب ترتیب النزول، بیروت، مرکز الدارسات الوحدی العربیه، 2008 م.

جابری، محمد عابد، مـدخل الی القـرآن الکریم، بـیروت، مرکز الدراسات الوحدی العربیه، 2006 م.

جابری، محمد عابد، نحن و التراث، بـیروت، مرکز الثقافی العربی، 1993 م.

جابری، محمد عابد، نقد العقل العربی، بـیروت، مرکز الدراسات الوحدی العربیه، 2009 م.

جفری، آرتور، واژه‌های دخیل در قرآن مجید، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران، توس، ۱۳۸۶.

دروزه، محمد عزّت، التفسیر الحدیث، قاهره، دار احیاء الکتب العربیه، 1383 ق.

رشوانی، سامر، «قرآن شـناخت»، تـرجمة علی آقایی، خردنامة همشهری، شمارة 17، مرداد 1386.

رشید رضا، محمد، تفسیر القرآن الکریم الشهیر بتفسیر المنار، چاپ دوم، دار الفـکر، بی‌تا.

ریفیودین، محمداویس، «پدیدارشناسی در تقابل با تاریخی‌نگری»، مطالعه موردی {موضوع} امامت، امامت پژوهی، سال دوم، شماره 7، پاییز 1391.

سعیدی روشن، محمد باقر، «قرآن، نزول تاریخی و حضور فراتاریخی: تحلیلی بر مبنای معرفتی تاریخ گروی و انطباق آن با کلام الهی»، مجله پژوهش‌های فلسفی – کلامی، شماره 28، تابستان 1385.

السـید، رضوان و محمد زاهد جول، «زندگی و آثار و رویکردهای تفسیری و فکری محمد عابد الجابری»، ترجمة علی عـلی‌محمدی، کتـاب مـاه دین، شمارة 154، مرداد 1389.

سیوطی، عبدالرحمن‌بن ابی‌بکر، الاتقان فی علوم القرآن، تحقیق فواز احمد زمرلی، بیروت، دار الکتاب العربی، 1426 ق.

شاطبی، ابـراهیم بـن موسی، الموافقات فی اصول الدین، قاهره، المکتبی التجاریی الکبری، بی‌تا.

شاکر، محمدکاظم، «تفسیر بر اساس ترتیب نزول با سه قرائت»، فصلنامه پژوهش‌های قرآنی، شماره 62 و 63، 1389.

شحاته، عبدالله محمود، مـنهج الامـام محمد عبده فی التفسیر القرآن الکریم، قاهره، نـشر الرسـائل الجـامعیه، 1382 ق.

صغیر، محمد حسین علی، المبادی العامه لتفسیر القرآن الکریم بین النظریه و التطبیق، دارالمؤرخ العربی، بیروت، 2000 م.

عباسی، مهرداد، «رهیافت‌های جدید به تفسیر قرآن در جهان اسلام»، شب تفاسیر قرآن جدید، 1395. http://mehrdadabbasi.com/index.aspx

عرب صالحی، محمد، «ابوزید و تاریخی‌نگری»، قبسات، تهران، سال هجدهم، بهار 1392.

عرب صالحی، محمد، تاریخی‌نگری و دین، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1391.

علوی نژاد، سید حیدر، «فهم متن در افق تاریخی آن»، پژوهش‌های قرآنی، شماره 21 و 22، بهار و تابستان 1379.

عـلیخانی، علی‌اکبر و همکاران، اندیشة سـیاسی مـتفکران مسلمان، تهران، پژوهشکدة مطالعات فـرهنگی و اجـتماعی، 1390‌.

علی‌محمدی، علی، «فهم القرآن الحکیم، التفسیر الواضح حسب ترتیب النزول»، کتاب ماه دین، شـمارة 132‌، مهر 1387.

قطب، سید، فی ظلال القـرآن، بیروت ـ قاهره، دار الشـروق، چـاپ هـفدهم، 1412 ق.

کرمی، محمدتقی، بررسی آرا و اندیشه‌های مـحمد عـابد جابری، تهران، مرکز مطالعات فرهنگی بین‌المللی، بی‌تا.

کریمی‌نیا، مرتضی، «تفسیر قرآن در گذر زمان»، نشست رویکردهای تفسیری معاصر و خوانش قرآن کریم در دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی دانشگاه تهران، 1395.

نکونام. جعفر، «تفسیر تـاریخی قرآن کریم»، مجله پژوهش دینی، شماره 19، پاییز و زمستان 1388.

واعظی، احمد، درآمدی بر هرمنوتیک، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1383.

وصفی، محمدرضا، نومعتزلیان، تهران، نگاه معاصر، 1387.

ویلانت، رتراود، «جریان‌شناسی تفاسیر قرآن در دورة معاصر»، ترجمة مهرداد عباسی، آینة پژوهش، شمارة 86 ، خرداد و تیر 1383‌.

IGGERS, Georg G., 2003, Dictionary of The History of ideas, Volume2, Maintained by: the Electronic Text at The University of Virginia Library Available at: etext. lib. virginia. edu/cgi-local/DHt/dhi-cgipid-dv2-52 (2005/7/12)