Bint al-Shati and al-Bayani Interpretation of Surah al-Alaq; From Theory to Practice

Document Type : Research Article

Authors

1 Ph.D., Ferdowsi University of MashhaD

2 Professor, Ferdowsi University of Mashhad

Abstract

The expository (Bayani) exegesis is a new school in the Quran exegetical method in the contemporary age that follows the classical and ancient literary ways of the Quran interpretation. Instead of Sayyid Jamal al-Din al-Asad Abadi and especially Mohammad Abduh, Amin al-Khouli (1895-1966) is known as the founder and theorist of this exegetical school. He believed that the main and first goal of the interpretation is the genuine and absolute understanding of the Quran without considering any other preconditions. So, he proposed general principles and rules in the semantics of the words and verses of the Holy Quran. Bint al-Shati was his disciple, companion, wife, and follower. It has been stated in the introduction of the "Al-Tafsir al-Bayani" book that she has committed herself to implementing Amin al-Khouli's principles and tried to use them in her interpretation. In this study with emphasis on surah al-Alaq, the result of this commitment, the accordance of the theory with the practice, and the conformity of her interpretation with those principles were examined. The findings show that in the cases such as the interpretation according to the revelation order, thematic interpretation, semantics of a word through investigation the similar lexicons, etc., she has not implemented her and al-Khouli's principles in the exegesis and only committed to them theoretically. 

Keywords


آلوسی، شهاب الدین محمود بن عبدالله الحسینی، روح المعانی فی تفسیرٱلقرآن العظیم والسبع المثانی، محقق: علی عبدالباری عطیة، الطبعة الأولى، دار الکتب العلمیة، بیروت، ١۴١۵ق.
ابن‌عاشور التونسی، محمد الطاهر بن محمد، التحریر والتنویر، بی‌چا، الدار التونسیة للنشر، تونس، ١٩٨۴ق.
ابن‌عربی، محیی‌الدین محمد، تفسیر ابن‌عربی، تحقیق: سمیر مصطفى رباب‏، چاپ اول، دارإحیاء التراث العربى‏، بیروت، ١۴٢٢ق.
ابن‌عربی، محیی‌الدین محمد، رحمة من الرّحمن فی تفسیر وإشارات القرآن، جمع وتألیف محمود محمودٱلغراب، بی‌چا، دارالفکر، دمشق، ١۴٠٣ق.
ابن‌عقیل، عبدالله بن عبدالرّحمن، شرح ابن‌عقیل، تحقیق و تألیف محمد محیی‌الدین عبدالحمید، الطبعة الثانیة، دارإحیاءالتراث العربیّ، بیروت، بی‌تا.
ابوالفتوح رازی، حسین بن على‏، روض الجنان وروح الجنان فى تفسیرالقرآن، تحقیق محمد جعفر یاحقى و محمد مهدى ناصح، بی‌چا، بنیاد پژوهش‌های اسلامى آستان قدس رضوى، مشهد، ١۴٠٨ق.
ابوحیّان اندلسی، محمّد بن یوسف، البحرالمحیط، تحقیق وتعلیق شیخ عادل احمد عبدالموجود و دیگران، چاپ سوم، دارالکتب العلمیّة، لبنان، ٢٠١٠م.
بابایی، علی‌اکبر و دیگران، روش‌شناسی تفسیر قرآن، زیر نظر محمود رجبی، چاپ اول، پژوهشکده حوزه و دانشگاه و سمت، قم و تهران، ١٣٧٩ش.
باقری، خسرو، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، تهران، ١٣٧۴ش.
بنت‌الشاطی، عائشه عبدالرّحمن، التفسیرالبیانی للقرآن الکریم، بی‌چا، دارٱلمعارف بمصر، قاهره، ١٩۶٩م.
بنت‌الشاطی، عائشه عبدالرّحمن، اعجاز بیانی قرآن، ترجمه حسین صابری، چاپ اول، شرکت انتشارات علمی وفرهنگی، تهران،١٣٧۶ش.
بنت‌الشاطی، عائشه عبدالرّحمن، تفسیر بیانی، ترجمه سیّدمحمود طیّب‌حسینی، چاپ اول، نشر دانشکده اصول الدین، قم، ١٣٩٠ش.
بوکای، موریس، عهدین، قرآن وعلم، ترجمه حسن حبیبی، بی‌چا، انتشارات سلمان، بی‌جا، بی‌تا.
بیضاوی، عبدالله بن عمر، أنوار التنزیل وأسرار التأویل، تحقیق محمد عبدالرحمن المرعشلی، الطبعة الأولى، دارإحیاء التراث العربی، بیروت، ١۴١٨ق.
خولی، امین، «التفسیر»، دائرةالمعارف الإسلامیّة، بی‌چا، انتشارات جهان، تهران، بوذرجمهری، بی‌تا.
رومی، فهد، اتّجاهات التفسیر فی القرن الرابع العشر، چاپ اول، مؤلّف، عربستان، ١۴٠٧ق./١٩٨۶م.
زمخشرى محمود بن عمر، الکشّاف عن حقائق غوامض التنزیل، چاپ سوم، دارالکتاب العربی‏، بیروت، ١۴٠٧ق.
سادلر، تامس دبلیو، جنین‌شناسی پزشکی لانگمن، ترجمه فرید ابوالحسنی و دیگران، چاپ دوم، انتشارات ارجمند، تهران، ١٣٩٠ش.
سیوطی، جلال‌الدین، الإتقان فی علوم القرآن، به‌کوشش محمّد سالم هاشم، چاپ نخست، منشورات ذوی القربی، بی‌جا، ١۴٢٢ق.
طباطبایی، محمّدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ پنجم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرّسین حوزه علمیّه، قم، ١۴١٧ق.
طبری، محمّد بن جریر، جامع البیان فی تأویل آی القرآن، چاپ اول، دارٱلمعرفه، بیروت، ١۴١٢ق.
طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدّمه: محمّدجواد بلاغی، چاپ سوم، ناصرخسرو، تهران، ١٣٧٢ش.
طوسی، محمّد بن حسن، التبیان فى تفسیر القرآن، مقدمۀ شیخ آغابزرگ تهرانى، تحقیق احمد قصیرعاملى‏، بی‌چا، دار احیاءالتراث العربى‏، بیروت، بی‌تا.
طیّب‌حسینی، سیّدمحمود، «با بنت‌الشاطی در التفسیرالبیانی»، آینه پژوهش، ش١١٣، صص١۶-٢5، 1387ش.
طیّب‌حسینی، سیّدمحمود، «جریان تفسیر ادبی معاصر»، آسیبشناسی جریانهای تفسیری، ج٢، چاپ اول، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ١٣٩٢ش.
طیّب‌حسینی، سیّدمحمود، «تأمّلی در گرایش تفسیر ادبی معاصر»، قرآنشناخت، شماره دوم، صص١-٢٠، پاییز و زمستان ١٣٨8ش.
عروسی حویزی، عبدعلی بن جمعه، نورالثقلین، تحقیق هاشم رسولى محلاتى، چاپ چهارم، انتشارات اسماعیلیان‏، قم‏، ١۴١۵ق‏.
فخررازی، مفاتیح‌الغیب، چاپ سوم، دار احیاءالتراث العربیّ، بیروت، بی‌تا.
کاشانی، ملافتح‌الله، منهجالصادقین فى الزام المخالفین، بی‌چا، کتاب‌فروشی محمدحسن علمى‏، تهران‏، ١٣٣۶ش.
کریمی‌نیا، مرتضی، «بنت‌الشاطی»، دانشنامه جهان اسلام، چاپ اول، بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی، تهران، ١٣٧٧ش.
مور، کیت ال.، تکامل جنینی انسان، ترجمه علیرضا فاضل، هاله حبیبی، مهنوش فروغی، چاپ اول، چاپ و صحافی سازمان چاپ مشهد، ١٣٧١ش.
CAPTCHA Image