"Interpreting the Quran" by Ibn Mahyar (RA), originality, and content sources

Document Type : Research Article

Authors

• ali rad ¹
• Fatemeh Gholamshahiyan ²

¹ Tehran University

² Qum University of the Qur’an and Hadith

10.22067/naqhs.v0i0.48221

Abstract

Muhammad b. al-‘Abbās b. Ali b. Marwān, renowned as Ibn Māhyār is among the prolific hadith scholars contemporary to Kulaynī. He has various works, including a book called Al-Tafsīr al-Kabīr. Comprising of four sections: Ta’wīl mā nuzila fī al-Nabī’ (ṣ), Ta’wīl mā nuzila min al-Qur’an fī Ahl al-Bayt (‘a), Ta’wīl mā nuzia fī Shī‘atihim, Ta’wīl mā nuzila fī a‘dā’ihim, and containing 563 traditions, this books is a well-known source and important reference for the interpreters after the fourth century AH. Making frequent references to Ibn Māhyār’s Tafsīr by the Shī‘a interpreters and hadith experts of the fourth century onward denotes the originality of this work in the history of Imāmiya interpretation and numerous rijālī, tradition heritage, and historical evidences confirm this originality. The original content of this book has been ideologico-theological and its traditions have been focused on Imamate and wilāya of the Imams (A.S.) and their merits. The results yielded by the typology of the traditions of Ibn Māhyār’s Tafsīr al-Qur’an, shows the maximum frequency for the traditions of applicability and comparison (jary’ wa taṭbīq) and the minimum for semantic traditions.

Keywords

• Ibn Māhyār’s Tafsīr
• the lost Imāmiya tafsīrs
• narrational tafsīr
• typology of hadith

---

References

ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، نجف اشرف، المطبعة الحیدریة، چاپ اول، 1380 ق.

ابن طاوس، علی بن موسی، سعد السعود للنفوس منضود، قم، دار الذخائر، چاپ اول، بی‌تا.

ابن طاوس، علی بن موسی، محاسبة النفس، محقق: ابراهیم بن علی کفعمی، انتشارات مرتضوی، 1376.

ابن طاوس، علی بن موسی، الیقین باختصاص مولانا علی (ع) بإمرة المؤمنین، قم، دارالکتاب، چاپ اول، 1413 ق.

استرآبادی، علی، تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ اول، 1409 ق.

افندی، عبدالله بن عیسی بیگ، تعلیقة أمل الآمل، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، 1410 ق.

آقابزرگ طهرانی، محمد محسن، الذریعه إلی تصانیف الشیعة، بیروت، دارالاضواء، بی‌تا.

امین، حسن، مستدرکات أعیان الشیعه، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، بی‌تا.

امین، محسن، أعیان الشیعه، تصحیح: حسن امین، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، 1402 ق.

تبریزی، جعفر سبحانی، موسوعة طبقات الفقهاء، قم، مؤسسه امام صادق (ع)، بی‌تا.

تفرشی، مصطفی بن حسین، نقد الرجال، قم، مؤسسه آل البیت (ع)، چاپ اول، 1418 ق.

تقی‌الدین حلی، حسن بن علی، رجال، تهران، دانشگاه تهران، 1383 ق.

حر عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، مصحح: احمد حسینی، قم، دارالکتاب الإسلامی، 1362 ق.

درایتی، مصطفی، فهرستواره دست‌نوشته‌های ایران (دنا)، انتشارات کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، چاپ اول، 1389.

راد، علی، «شیوه‌های بازیابی میراث مفقود اسلامی (معرفی کتاب کتب التراث بین الحوادث و الأنبعاث، حکمت بشیر یاسین)»، آینه پژوهش، شماره 85.

راد، علی ، «گونه شناسی روایات تفسیری از نظریه تا تطبیق»، دو فصلنامه تفسیر اهل بیت (ع)، شماره سوم، پاییز و زمستان 1393 ، صص 6-35.

راغب أصفهانی، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، محقق: صفوان عدنان داوودی، بیروت- دمشق، دار القلم- الدار الشامیة، 1412 ق.

رضایی اصفهانی، محمد علی، «تجلی جاودانگی قران در قاعده جری و تطبیق»، فصلنامه اندیشه دینی، پیاپی 25، دانشگاه شیراز، زمستان 1386، صص 51-66.

شهیدی، روح الله، «ملاک‌های قدما در ارزیابی و نقد حدیث در آیینه فهرست‌های رجالی»، حدیث و اندیشه، شماره 3، بهارـ تابستان 86، صص 137-154.

طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، نجف، المکتبة المرتضویة، بی‌تا.

طوسی، محمد بن حسن، رجال، قم، انتشارات اسلامی جامعه مدرسین، 1415 ق.

علامه حلی، حسن بن یوسف، ایضاح الاشتباه، تحقیق: محمد حسون، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی، قم، 1411 ق.

علامه حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الاقوال من معرفة أحوال الرجال (رجال العلامة الحلی)، نجف اشرف، چاپ دوم، 1381 ق.

عمادی حائری، محمد، بازسازی متون کهن حدیث شیعه: روش، تحلیل، تهران، کتابخانه و موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، قم، دارالحدیث، 1388.

غلامشاهیان، فاطمه، بازیابی، گونه‌شناسی، اعتبار سنجی سندی: روایات تفسیری ابن‌الماهیار، راهنما: دکتر علی راد، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، قم، دانشگاه قرآن و حدیث، 1392.

مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، بحارالأنوار لجامعة لدرر الأخبار الأئمة الأطهار (ع)، بیروت، إحیاء التراث العربی، 1403 ق.

نجاشی، احمد بن علی، رجال، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، 1365.