Examining the possibilities of fuzzy logic and religious pluralism in explaining the Qur’anic concept of ‘faith’

Document Type : پژوهشی

Authors

• Musa al-Reza Shamsiya Zahedi
• Abolqasem Arif Nejad

Payame Noor University

10.22067/naqhs.v47i2.16912

Abstract

Different religions have applied the term ‘faith’ in various areas and this diversity has caused the minds of monotheists and others to engage in defining and explaining the nature of ‘faith’. In several verses from the Qur’an, the final Divine Book and the eternal miracle of Islam, the word ‘faith’ occurs. Thus, a comparative study of these verses clarifies the point that the concept of faith is an ambivalent one and entails different conditions and characteristics. Discovering the logic of the Qur’an in this area, does not only lead to explaining the meaning of this term, but also has important implications in determining the referents of ‘believers’ and their place in Islamic community. Since an application of fuzzy logic and pluralism in explaining the logic of the Holy Qur’an in this field leads to two completely different results, the need for such a choice is made clear.
Because the Qur’anic concept of ‘faith’ involves different hierarchical levels, employing fuzzy logic leads to liberation from the trap of pluralism’s relativistic approach, and helps one survive the uncompromising dilemmas of the religious exclusivist approach. In addition, based on the type of inclusivism meant by Allameh Tabatabai and Imam Khomeini, one would be able to remain safe from extremism, and consequently to consider - albeit based on earning the minimums - ‘members of the community’ as believers of
faith and salvation.

Keywords

• faith
• Fuzzy logic
• religious pluralism
• inclusivism religious
• Allameh Tabatabai

---

References

اردبیلی، عبدالغنی، تقریرات فلسفه امام خمینی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، بی‌تا.

پترسون، مایکل، عقل و اعتقاد دینی، ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران: طرح نو، 1379.

حسین زاده یزدی، مهدی، «جستاری در مبانی معرفتی منطق فازی»، فصلنامة علمی - پژوهشی دانشگاه قم، سال نهم، شمارة چهارم.

خادمی زارع، حسن و محمدباقر فخرزاد، «شناسایی و تحلیل کاربرد منطق و سیستم‌های فازی در قرآن کریم»، اندیشه نوین دینی، سال 8، زمستان، شماره 31، صص 79-92، 1391.

رخشاد، محمد حسین، در محضر علامه طباطبایی (727 پرسش و پاسخ)، تهران: سما قلم، چاپ سوم، 1384.

سبحانی، جعفر و محمد محمدرضایی، اندیشه اسلامی 2، قم: دفتر نشر معارف، چاپ هفدهم، 1389.

صادقی حسن آبادی، مجید و حمید رضا عبدلی مهرجردی، «ماهیت ایمان دینی از دیدگاه علامه طباطبایی و پل تیلیخ»، اندیشه دینی، دانشگاه شیراز، شماره 26، صص 19-44. 1378.

ضیایی، آرش، «قرآن و منطق فازی»، قرآن و علم، سال چهارم، شماره 6، بهار و تابستان، 1389.

طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، بی‌تا.

طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، تهران: ناصر خسرو، چاپ اول، 1379.

قیومی، جواد، صحیفه الرضا، قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1373.

کاشانی، فتح‌الله بن شکرالله، تفسیر منهج الصادقین، تهران، نوید اسلام. چاپ اول، 1388.

کریمی، پری نوش، مبانی فلسفی منطق فازی، (پایان نامه)، استاد راهنما: محمدعلی اژه‌ای، دانشگاه اصفهان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، 1382.

مطهری، مرتضی، عدل الهی، تهران: انتشارات صدرا، چاپ یازدهم، 1376.

مغنیه، محمد جواد، تفسیر کاشف، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، 1346.

نجفی، فرزاد، تحلیل انتقادی مبانی معرفت شناختی پلورالیسم دینی، قم: انتشارات حکمت رویش، چاپ اول، 1384.

وحیدیان کامیاد، علی، «روش‌شناسی کاربرد منطق فازی در بینش اسلامی»، دانشگاه اسلامی، شماره پنجم، ص 145-150، 1377.

هیک، جان، «پلورالیسم در اسلام»، ترجمه محمد محمدرضایی قبسات، شماره 37، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، پاییز. 1384.

Puri, M.L. & Ralescu, D. (1986), Fuzzy random variables, J. Math. Anal. Appl. pp. 409-422.

Simon, Dan. (2006), Truth, American Culture, and Fuzzy Logic. Fuzzy Information Processing Society, USA: Cleveland State University.

Zadeh, L. A. (1965), Fuzzy sets, Inform. Control,pp. 338-353.

Zadeh, L. A. (1983), Linguistic variables, approximate reasoning and disposition, Med. Inform. 8,pp. 173-186.

Zahedi, M.H.& Kahani, M.& Minaei,B. (2008), Fuzzy Expert System In Determining Hadith Validity, Advances in Computer and Information