گونه‌شناسی نگره‌های تفسیریِ آیه الرّمی (وما رَمیتَ اِذ رَمیتَ) از نگاه مفسران فریقین

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مینا شمخی ¹
• سعید رحیمیان ²
• علیرضا خنشا ³

¹ دانشیار گروه قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

² استاد گروه فلسفه، دانشکده الهیات، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

³ دانش آموخته دکتری گروه علوم قرآن وحدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

10.22067/jquran.2025.90929.1775

چکیده

بررسی تک‌نگارانۀ آیاتِ متشابه و مبهم قرآن و بازکاویِ گونه‌شناسانۀ نگره‌های تفسیریِ مربوط به آن، از جمله پژوهش‌های مهم و بایستۀ عرصه تفسیر قرآن محسوب می‌شود که ثمرۀ آن در روشن-ساختن مفاهیم و مدالیل آیات انکارناپذیر است. بر این پایه، جستارِ مطالعه‌ای حاضر با استفاده از توصیف و تحلیل داده‌ها، به بررسی آیه 17 سوره مبارکه انفال- آیه الرمی- پرداخته و نگره‌هایِ بارزِ تفسیری مربوط به آن را ذیل 5 گونه عنوان کرده است که عبارتند از: 1- نفی مطلق تاثیر، علیت و فاعلیت از مخلوق؛ 2- استقلال‌انکاری در تأثیر فعل؛ 3- نقش‌آفرینی امدادهای غیبی در تحقق پیروزی مسلمانان؛ 4- دلالت بر توحید وجودی؛ 5- جمع میان وحدت و کثرت؛ 6-فلسفی. از میان نگره‌های مزبور، نگره نخست را نمی‌توان نگره‌ای صائب تلقی کرد اما سایر نگره‌ها هر یک می‌تواند، از وجهی و نگرشی، درست جلوه کند اما از منظر نگارنده، شواهدِ دلالت آیه بر تأثیر امدادهای غیبی در پیروزی مسلمانان در غزوه بدر، فزون‌تر و مقبول‌تر است.

کلیدواژه‌ها

• قرآن
• آیه الرمی
• گونه شناسی
• نگره‌های تفسیری
• فریقین

موضوعات

• معارف قرآن و حدیث

---