خوانشی نو از آیۀ «ما وَدَّعَکَ رَبُّکَ وَ ما قَلى‏»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

چکیده

مفسّران فریقین، به شکلِ معمول، آیه «ما وَدَّعَکَ رَبُّکَ وَ ما قَلى» را با مسئله تأخیر در نزول وحی مرتبط دانسته‌‌اند. پیوند این آیه با مسئله «تأخیر در نزول وحی» از قالب فکریی که روایات اسباب نزول آن را رقم زده‌اند، نشات گرفته است. جعفر مرتضی عاملی در کتاب تفسیر سورة الضّحی با بررسی این روایات نااستواری و ضعف آنها را نمایان ساخته است. بنابراین این سوال مطرح می‌شود اگر این آیه با مسئله تاخیر در نزول وحی مرتبط نباشد چه عاملی سبب نزول آن شده است؟ پژوهش حاضر برپایه انسجام سوره ضحی و بازخوانی این آیه در بستر این سوره و نیز توجه به سورۀ درپیوند با سوره ضحی یعنی سوره شرح و بررسی معنای طرد شدگی و خشم و طرحواره شناختی مربوط به آن در گفتمان پرستش در عصر نزول وحی نشان می‌دهد که این آیه نه با دشواری‌ در «دریافت وحی» بلکه با دشواری در «ابلاغ وحی» در ارتباط است و ناظر بر طعنه‌هایی است که مخالفان، به خاطر عدم ایمان افراد سرشناس به پیامبر (ص) و گرایش افراد از طبقه پایین اجتماعی به دعوت ایشان مطرح می‌نمودند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


CAPTCHA Image

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 29 اردیبهشت 1404
  • تاریخ دریافت: 20 شهریور 1403
  • تاریخ بازنگری: 06 اردیبهشت 1404
  • تاریخ پذیرش: 29 اردیبهشت 1404